Roman Graczyk krok po kroku wprowadza nas w świat dokumentów zgromadzonych w IPN. Przedstawia metody działania komunistycznej bezpieki, wyjaśnia najważniejsze i najczęściej spotykane w mediach i dokumentach terminy. A przede wszystkim opowiada historię czterech osób związanych z kręgiem zawodowym „Tygodnika Powszechnego” i Znaku, którymi interesowało się SB, i trzy różne strategie uwalniania się z esbeckiej sieci.
Doświadczenia badawcze prowadzą autora do pełnej polemicznego temperamentu obrony nowego kształtu ustawy lustracyjnej. „Czy autor ma rację, czy też uległ zanadto argumentom twórców ustawy, oceni on sam i my wszyscy, gdy szeroka lustracja będzie już realizowana” – pisze Andrzej Friszke w konkluzji swojego posłowia.

„Książka dotyczy trzech ważnych problemów: stopnia wiarygodności »ubeckich papierów«, sposobu przeprowadzenia lustracji rozumianej jako społeczny proces rozliczania się z peerelowską przeszłością oraz możliwości formułowania jednoznacznych ocen w odniesieniu do poszczególnych osób uwikłanych w różnej natury kontakty z SB.
Książka stanowi świeże i oryginalne spojrzenie na proces lustracji w Polsce. To wciągająca i kompetentna lektura”.
prof. dr hab. Tomasz Gąsowski
Instytut Historii UJ