To kolejna zbiorowa monografia powstała w ramach projektu badawczego „Henryk Sienkiewicz. Obecność w kulturze polskiej XX wieku. Polskość i nowoczesność. Recepcja i nowe odczytania”. W części jest ona pokłosiem ogólnopolskiej konferencji naukowej, przeprowadzonej w kwietniu 2015 roku. Książka ukazuje się w serii „Sienkiewicz — nowe odczytania” jako część czwarta. W tomie udało się zgromadzić znaczące studia historyków literatury, często zarazem wybitnych sienkiewiczologów, dotyczące kwestii mało znanych lub z rzadka podejmowanych. Mamy więc studia historyczne przybliżające aktywność społeczno-polityczną pisarza, mamy analizy historycznoliterackie, mamy próby charakterystyki poglądów i postaw politycznych, społecznych i religijnych Sienkiewicza. Znacząca część rozpraw dotyczy ideologicznego oddziaływania twórczości pisarza na różne sfery rzeczywistości literackiej, społecznej i politycznej, jak i prób jej modelowania czy instrumentalizowania od czasów modernizmu po dzień dzisiejszy. W ten sposób publikacja istotnie wzbogaca naszą wiedzę o twórczości Sienkiewicza i sposobach jej recepcji i obecności, także zagranicą. Poczynione rozpoznania wzbogacają zarejestrowane dyskusje poreferatowe oraz opinie wygłoszone podczas panelu. Sienkiewicz okazuje się wciąż pisarzem wzbudzającym namiętne spory, dyskusje, emocje a dzisiejszej sfery publicznego słowa nie sposób sobie wyobrazić bez cytatów i odniesień do twórczości pisarza oraz bez pamięci o kolejnych, historycznych warstwach sporów o Sienkiewicza, jego kulcie i anatemie.