Podręcznik szczegółowo omawia zagadnienia prawne, polityczne i ekonomiczne dotyczące różnych obszarów samorządu terytorialnego, takie jak:
- doktrynalne podstawy samorządności terytorialnej,
- przestrzenne ramy działalności samorządu terytorialnego,
- zadania samorządu terytorialnego i sposoby ich wykonywania,
- unormowanie materialnych podstaw wykonywania zadań i statusu pracowników samorządowych,
- zagadnienia ustrojowo-organizacyjne samorządu terytorialnego,
- nadzór nad działalnością samorządu wraz z obywatelskim prawem zaskarżania uchwał jego organów.
Książka uwzględnia aktualny stan prawny, odnosi się do niektórych, dotyczących samorządu, przepisów o przeciwdziałaniu epidemii COVID-19.

Autor opisuje dotychczasowe doświadczania kształtowania się samorządu terytorialnego w Polsce od czasu transformacji ustrojowej oraz omawia nowe problemy i wyzwania, przed którymi stoi samorząd terytorialny.