Publikacja wypełnia lukę w polskiej literaturze prawniczej na temat sądowej ochrony samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. Analizie poddano zasadę ochrony sądowej wyrażoną w Europejskiej Karcie Samorządu Lokalnego, Konstytucji RP oraz ustrojowych ustawach samorządowych w kontekście funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego w sferze prawa zarówno publicznego, jak i prywatnego.
Opracowanie ukazuje, na jakich zasadach i na podstawie jakich przepisów prawa jednostki samorządu terytorialnego powinny podejmować działania zmierzające do ochrony ich samodzielności. Omówiono szereg problemów szczegółowych dotyczących np. sposobu reprezentacji jednostki samorządu terytorialnego przed sądem, jej zdolności sądowej czy legitymacji skargowej w postępowaniu sądowoadministracyjnym.
Książka jest adresowana przede wszystkim do praktyków sędziów, a także osób profesjonalnie zajmujących się obsługą prawną jednostek samorządu terytorialnego (radców prawnych, adwokatów), którzy znajdą w niej wskazówki dotyczące tego, na jakich zasadach i w jakim trybie możliwa jest skuteczna ochrona samodzielności gminy (powiatu, województwa) jako podmiotu administracji, ale także osoby prawnej biorącej udział w obrocie cywilnoprawnym. Ponadto opracowanie może służyć wszystkim zainteresowanym funkcjonowaniem samorządu terytorialnego.