Tematem książki jest literacki dyskurs Zofii Nałkowskiej na temat postaci literackiej oraz istoty człowieczeństwa. Koncepcję człowieka stworzoną przez pisarkę, nazwano tu "personologią" i odniesiono do całej twórczości autorki Niecierpliwych - powieści, opowiadań, dzienników i tekstów dyskursywnych. Personologia traktowana jest w tej książce jako jedna ze zdobyczy polskiego modernizmu (obok m.in. interakcjonizmu i charakterologii), sukcesywnie tworzona i ewoluująca, aczkolwiek nigdy nienazwana przez polską pisarkę.

Śledząc portrety bohaterów Nałkowskiej oraz jej literacki autoportret, autorka traktuje personologię nie tylko jako odpowiedź na inne współczesne Nałkowskiej koncepcje opisywania człowieka, ale także jako jeden z elementów modernistycznej rewizji dotychczasowego modelu świata i człowieka.