Poezja rzeczy ostatecznych O liryce Stanisława Czerniaka

Autor książki umieszcza pisarstwo Czerniaka w postawangardowych nurtach i stylach nowoczesnej poezji polskiej, którym patronuje Przy­boś, nie zaś Miłosz, jeśli przywołamy znaną koncepcję Jana Błoń­skiego. Dlatego zestawia filozofującego poetę z takimi twórcami, jak Szymborska, Herbert, Różewicz, Karpowicz, Białoszewski oraz Lec. W kolejnych rozdziałach czytelnicy zapoznają się z „toposami filozo­ficznymi” Czerniaka – reinterpretowanymi, ulegającymi dekonstruk­cji w dyskursie poetyckim. Subtelne i precyzyjne odczytania wydo­bywają wariacje wokół Wittgensteinowskich zagadnień granic języka i poznania, dialog ze słynnym zdaniem Leibniza „Dlaczego jest coś, a nie raczej nic”, zderzenia z Heideggerowskim stylem zadawania pytań, spotkanie z Kartezjuszem, Kantem, Berkeleyem, Husserlem. Dybel zatrzymuje się przy rozmyślaniach poety o śmierci, wskazuje specyficzne posługiwanie się pojęciem czasu, przybliża problematy­kę cielesności ludzkiej – mocno osadzonej w bycie, podejmuje spra­wę reifikacji człowieka, wnika w tajemnicze regiony snu. Szczególnie wyróżnione zostają spotkania z „rzeczami ostatecznymi”, na co naprowadzają nas tropy myśli egzystencjalistycznej.

Z recenzji prof. Wojciecha Ligęzy

Paweł Dybel nader kompetentnie – zarówno w wymiarze tradycji filozoficznej, jak w zakresie poetyckich kontekstów – charakteryzuje poezję Stanisława Czerniaka, przekonująco argumentując na rzecz ciekawej tezy, że staje się ona terenem, na którym ten renomowany historyk filozofii wprost podejmuje najtrudniejsze kwestie filozoficzne. Filozofuje poezją, zyskując dzięki temu odrębną, rozpoznawalną pozycję w polskiej poezji współczesnej, jak również uznanie krytyki i czytelników.

Z recenzji prof. Ryszarda Nycza