Książka przedstawia ważne aspekty polityczne oraz społeczne na obszarze północnej części byłego województwa warszawskiego od chwili wkroczenia Armii Czerwonej w latach 1944/45 aż do „październikowego przełomu” w 1956 r. Okres pierwszego dziesięciolecia po zakończeniu II wojny światowej śmiało można określić sentencją „od nadziei do nadziei”. Zarówno pierwsza jak i druga nie zostały spełnione. Dr Wojciech Łukaszewski przybliżył zachodzące procesy z pierwszej dekady rządów komunistycznych w powiatach: ciechanowskim, makowskim, mławskim, ostrołęckim, przasnyskim i pułtuskim. Dzięki bogatej podstawie źródłowej, na jakiej oparta jest praca, dokonał wielu nowych ustaleń badawczych. Zaprezentował mechanizmy oporu społecznego występującego w legalnej i podziemnej formie, a także przemiany społeczne rzutujące na obraz regionu w kolejnych dziesięcioleciach. Książka stanowi niezwykle cenny wkład w dorobek naukowy najnowszych dziejów północnego Mazowsza.