Walery Przyborowski, uczestnik powstania styczniowego, pedagog, historyk, potrafił przełożyć swoje zainteresowania na „przemycanie” wiedzy historycznej w powieściach charakteryzujących się wartką akcją, znakomicie zarysowanymi postaciami i smaczkami, zarówno charakterologicznymi, jak i obyczajowymi.


Warto „Młodych gwardzistów” przeczytać choćby dlatego, że autor ze swadą przedstawia w tej opowiastce – na kanwie oblężenia przez Prusaków Warszawy w roku 1794 – warszawską obyczajowość i wielokulturowość, wszystko to wplatając w szybką akcję. Czytając o przygodach młodych warszawiaków walczących w obronie swojego miasta,
pamiętajmy, że cała bogata twórczość Przyborowskiego – jak i jego życie – były „jednym wielkim wołaniem o niepodległość”, jak podsumowała we wspomnianej audycji Marianna Karpińska.