Badania nad środkowym paleolitem prowadzone na przestrzeni ponad dwóch dekad miały charakter wielowymiarowy i obejmowały szereg jego aspektów. Ostatnie lata przyniosły wiele nowych odkryć, które zmieniły spojrzenie zarówno archeologów, jak i paleontologów na tę epokę – przede wszystkim na charakterystyczny dla niej postęp technologiczny w obróbce kamienia i kości. Niniejsza publikacja zawiera artykuły będące pokłosiem zorganizowanego przez Uniwersytet Wrocławski w lipcu 2006 r. sympozjum Middle Palaeolithic Human Activity and Palaeoecology: New Discoveries and Ideas, a także studia badaczy prowadzących istotne badania w tej dziedzinie, którzy nie mogli wziąć w niej udziału osobiście.
Osią rozważań w prezentowanych studiach jest ukazanie wyników najnowszych badań wykopaliskowych dotyczących działalności człowieka w okresie środkowego paleolitu na terenie Europy. Struktura treści w obrębie tomu podporządkowana została dążeniu do ukazania problemu rozprzestrzeniania się grup ludzkich na północne tereny Eurazji i zasiedlania przez nich środowisk o klimacie umiarkowanym i subarktycznym. W dalszej części zaprezentowano wyniki badań wykopaliskowych z terenów o niższych szerokościach geograficznych, w tym Dolnego Śląska (jaskini Biśnik). Artykuły oprócz szczegółowych informacji dotyczących konkretnych stanowisk przynoszą także uwagi syntetyczne, będące wynikiem praktycznego zastosowania najnowszych ustaleń metodologicznych w zakresie badań nad paleolitem.