Mężowie stanu, awanturnicy czy zdrajcy? Dzieje rodu Zborowskich w XVI wieku

Ewa Dubas-Urwanowicz – absolwentka Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, przez lata związana z Uniwersytetem w Białymstoku. Profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych. Autorka takich między innymi książek, jak: O nowy kształt Rzeczypospolitej. Kryzys polityczny w państwie w latach 1576-1586, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2013; Koronne zjazdy szlacheckie w dwóch pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta, Wydawnictwo UwB, Białystok 1997. Współorganizatorka i redaktorka tomów pokonferencyjnych (obok Jerzego Urwanowicza) cyklu konferencji poświęconych dziejom możnowładztwa – magnaterii Rzeczypospolitej w XVI-XVIII: Władza i prestiż. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku, Wydawnictwo UwB, Białystok 2003; Patron i dwór. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2006; Fundator i mecenas. Magnateria Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku, Wydawnictwo Trans Humana, Białystok 2011; Wobec króla i Rzeczypospolitej. Magnateria w XVI-XVIII wieku, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2012. W przygotowaniu tom pt. Honestat et turpitudo. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku.

Autorka skupia swoje zainteresowania badawcze na XVI-XVII wieku, ze szczególnym uwzględnieniem problemów prawnoustrojowych państwa, funkcjonowania elit politycznych, przemian społeczno-politycznych i kulturowych w obrębie stanu szlacheckiego.

Książka jest monografią rodu możnowładczego, najliczniejszego i najbardziej barwnego w dziejach Rzeczypospolitej XVI wieku. Proces budowy pozycji w państwie ściśle wiązał się z przemianami ustrojowymi i kryzysami w okresie panowania dwóch ostatnich Jagiellonów i trzech kolejnych władców elekcyjnych. Budowa wielkości i prestiżu rodu Zborowskich i jego upadek w końcu XVI wieku ujawniają nie tylko możliwości osiągnięcia potęgi rodu i kruchość jej trwania, ale także meandry funkcjonowania państwa w wypadku braku rodzimej dynastii panującej. Cechy charakterologiczne przedstawicieli rodu (awanturniczość, bezkompromisowość) sprawiają, iż losy domu Zborowskich, a szczególnie tragiczne losy jednego z braci, Samuela, na trwałe weszły do historiografii i literatury polskiej