Na początku XX w. w Kościele katolickim pojawiły się na temat Marcina Lutra opracowania dwóch uczonych, należących do tego samego pokolenia: dominikanina Heinricha Denifle (1844-1905) oraz jezuity Hartmanna Grisara (1845-1932). Pierwszy z nich skupił się na moralności chrześcijańskiej, a drugi na historii i psychologii Lutra. W rzeczywistości oba dzieła doskonale wzajemnie się uzupełniają.

Hartmann Grisar starał się zachować obiektywność w badaniach, ale jednocześnie nie pomijał żadnych źródeł. Ukazywał jak najwięcej cech pozytywnych Marcina Lutra, a jednocześnie nie pomijał tematów drażliwych i wypowiedzi wulgarnych. Dzięki temu potrafił obalić wiele legend, które istniały po stronie protestanckiej i katolickiej. Ocena postaci Marcina Lutra jest u niego nie mniej krytyczna niż u Heinricha Denifle'a, chociaż czasami wynika z innych podstaw.

SPIS TREŚCI

Bibliografia
Wprowadzenie

Tom I. Droga do apostazji (1483-1530)

Rozdział I. Przebieg studiów i pierwsze lata w klasztorze
Rozdział II. Zapowiedź zmian
Rozdział III. Punkt startowy
Rozdział IV. "Jestem ze szkoły Ockhama"
Rozdział V. Rafy fałszywej mistyki
Rozdział VI. Przemiana z 1515 w świetle komentarza do Listu do Rzymian
Rozdział VII. Pewne osobliwości odnośnie zewnętrznych okoliczności i życia wewnętrznego Lutra w czasie kryzysu
Rozdział VIII. Komentarz do Listu do Galatów. Pierwsze dysputy i sukcesy
Rozdział IX. Tezy o odpuście z 1517 i ich następstwa
Rozdział X. Postępy Lutra w nowym nauczaniu
Rozdział XI. Początek wielkiej apostazji
Rozdział XII. Ekskomunika i banicja. Chrzest duchowy w Wartburgu
Rozdział XIII. Powstanie kościołów reformowanych
Rozdział XIV. Od wojny chłopskiej do sejmu w Augsburgu (1525-1530)

KOMENTARZ

1. Wstęp
2. Hartmann Grisar (1845-1932)
3. Kościół pod koniec średniowiecza
4. Życie Marcina Lutra do 1530
5. Rozwój doktryn Marcina Lutra
6. Wybrane zagadnienia

6.1. Sposób postępowania Marcina Lutra
6.2. Mowa nienawiści Marcina Lutra
6.3. Stosunek Marcina Lutra do Pisma Świętego
6.4. Stosunek Marcina Lutra do Mszy Świętej
6.5. Stosunek Marcina Lutra do władz świeckich
6.6. Legendy o Marcinie Lutrze
6.7. Protestanci a doktryny Marcina Lutra
6.8. Różne ciekawostki

7. Aktualność dzieła Hartmanna Grisara