Niniejszy wybór artykułów Jurija Łotmana ma przedstawić główne kręgi zagadnień, wokół których krążyła jego myśl w ciągu ostatnich trzydziestu lat działalności, czyli od początku lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku (kiedy głównie dzięki jego wysiłkom zaczęła się organizować nieformalna grupa uczonych z różnych specjalności nazywana tartusko-moskiewską szkołą semiotyki kultury albo po prostu grupą Tartu-Moskwa) do końca jego życia, uznawanego za symboliczny kres szkoły (na jego pogrzeb po raz ostatni zjechali uczestnicy letnich szkół semiotycznych).