Kronos 3/2013 Gogol Rozanow

Literatura rosyjska stanowi wyzwanie dla europejskiej racjonalności. "Założycielski akt powieści rosyjskiej ? czytamy u Deleuze’a ? polega na wyrwaniu jej z sideł rozumu, na stworzeniu postaci, które istnieją w nicości i mogą przetrwać jedynie w pustce, chroniąc do końca tajemnicę, odrzucając logikę i psychologię". Chodzi tu o zupełny brak kokieterii w podejmowaniu pytań fundamentalnych, który bierze się stąd, że Rosjanie odczuwają cieleśnie to wszystko, o czym zdołają pomyśleć. Uczucie jest formą rosyjskiej wrażliwości religijnej, w której "treść założona jest jako całkowicie przypadkowa, ponieważ treść może być założona przez moje upodobanie, arbitralność, jak i przez przyrodę" (Hegel). Rosjanin nie myśli, nie modli się ? on myślą i modlitwą uwzniośla świat, wychodząc poza ramy zdrowego rozsądku, wciągając w wir, jaki sobą wznieca, to, co znajduje się w pobliżu, co stoi obok.  Ludzie, którzy przeżyli Wschód w sobie, na ogół świadomi są niebezpieczeństw, jakie on niesie. Kimś takim był z pewnością Marian Zdziechowski, jeden z tych Polaków, którzy Rosjan rozumieli akurat bardzo dobrze. Bez wątpienia łączył go z nimi ten sam słuch religijny, o czym on sam pisze wyraźnie w listach do Rudolfa Euckena.  Co to za sprawy, do których powołano Rosjan, i na czym polega powaga tych spraw? Najogólniej rzecz ujmując, to sprawy ostateczne. O nich też ? o sprawach poważnych, ostatecznych ? traktuje przedkładany Czytelnikowi numer naszego pisma. [Spis treści]  PREZENTACJE  Nikołaj Gogol, Boris Godunow. Poemat Puszkina  Nikołaj Gogol, Kilka słów o Puszkinie  Nikołaj Gogol, Wybrane fragmenty korespondencji z przyjaciółmi. Cztery listy do różnych osób z powodu Martwych dusz  Nikołaj Gogol, Rzeźba, malarstwo, muzyka  Nikołaj Gogol, O architekturze w teraźniejszych czasach  Nikołaj Gogol, Ostatni dzień Pompejów (obraz Briułłowa)  Nikołaj Gogol, Życie ESEJE  Wasilij Rozanow, Zarodki  Wasilij Rozanow, Nowe zarodki  Wasilij Rozanow, Odśmiertne  Wasilij Rozanow, Modląca się Ruś Wasilij Rozanow, A gdzie "religia młodości"?  Wasilij Rozanow, M.W. Niestierow  Wasilij Rozanow, Puszkin i Lermontow  Wasilij Rozanow, Ruś i Gogol  Wasilij Rozanow, Geniusz formy  Wasilij Rozanow, Gogol i Petrarka  Wasilij Rozanow, Zagadki Gogola  Wasilij Rozanow, Magiczna stronica u Gogola  Wasilij Rozanow, O Konstantinie Leontjewie  Wasilij Rozanow, Estetyczne pojmowanie historii  Piotr Nowak, Rozmowa o końcu świata. Z listów Konstantego Leontjewa do Wasilija Rozanowa  W.H. Auden, Rosyjski esteta  Mikołaj Wiśniewski, Na wpół Mnemozyne: Maszeńka i problem pamięci w twórczości Vladimira Nabokova ARCHIWUM FILOZOFII POLSKIEJ  Tadeusz Zatorski, Wokół "wielkich kwestii"  Listy Mariana Zdziechowskiego i Rudolfa Euckena  Michał Rogalski, W samą głąb duszy. O pamiętniku Mariana Zdziechowskiego  Marian Zdziechowski, ??????? 191... ???? ANTYKWARIAT  Nikołaj Bierdiajew, Powieść astralna RECENZJE I POLEMIKI  Irena Księżopolska, Motyl nad szachownicą: metafizyka a styl w rozprawie Leszka Engelkinga o Nabokovie  Aleksander Temkin, "Zmarli wszystkich krajów, łączcie się". Socjaldemokratyczne chrześcijaństwo Włodzimierza Sołowjowa  Tadeusz Zatorski, Oświadczenie