Działalność organizacyjna różnych nurtów opozycji politycznej w PRL doczekała się wielu opracowań. Mniej natomiast interesowano się myślą polityczną opozycji — jej koncepcjami i sporami programowymi dotyczącymi wizji polityczno-systemowej, gospodarczej — oraz ładem ideonormatywnym niepodległej Polski. W prezentowanej książce autor analizuje programy polityczne, manifesty ideowe, artykuły publicystyczne i inne dokumenty opozycji politycznej zarówno nurtu niepodległościowego, np. KPN, Solidarności Walczącej, umiarkowanego, np. PPN, RMP, jak i grup dysydenckich np. KOR, opowiadających się za modernizacją Polski w warunkach ustrojowo-politycznych PRL.
Kluczowym obszarem sporów i polemik między poszczególnymi nurtami opozycyjnymi były kwestie fundamentalne: suwerenności, niepodległości Polski, ustroju gospodarczego, systemu prawa oraz wolności politycznych i osobistych obywateli, którym autor nadał „dialogowe ujęcie”, konfrontując różne formy ekspresji politycznej (wypowiedzi publicystyczne w prasie niezależnej, analizy, listy, polemiki), przy okazji je porządkując i klasyfikując. Autor sformułował też postulaty badawcze oraz uporządkował definicje i typologię opozycji jako przedmiotu badań naukowych. Ze zróżnicowanego materiału źródłowego wydobył to, co tę myśl kształtowało, ukazując różne meandry i style myślenia politycznego właściwe dla minionej epoki.