Książka zawiera czternaście tekstów, których tematyka ogniskuje się wokół okrągłych rocznic wydarzeń istotnych dla warszawskiego środowiska pedagogicznego. Poglądy, sytuacje i osoby zaprezentowane w książce ukazują bogactwo idei przenikniętych szeroko rozumianą humanistyczną wrażliwością i humanistyczną wizją rozwoju.
Tytułowe alternatywy oznaczają różnorodność, pluralizm i otwartość, humanizm zaś jest związany z prymatem służby człowiekowi i działaniami podmiotowymi. Podjęta dyskusja nad humanistycznymi alternatywami stanowi przyczynek do eksponowania pozaekonomicznych czynników rozwoju, inspirowania niekonwencjonalnych potrzeb poznawczych, humanistycznej wrażliwości i kreatywności ludzi zdolnych do budowania wspólnotowego świata bez przemocy, w duchu wewnętrznego pokoju.