Na jakich ogólnokulturowych kategoriach myślowych ufundowana jest historiografia? Jaka jest natura historyczności? - te dwa pytania wyznaczają horyzont badawczy książki. Odpowiedzi na pytanie o naturę historyczności autor poszukuje poza tekstami historyków, licząc na to, że historyczność przejawi się tam w "czystej formie", ujawniając kulturowy, świadomościowy fundament historiografii jako formy piśmiennictwa. Autor dokonuje konceptualizacji idei historyczności, śledzi historię idei i postępującą w europejskiej XIX-wiecznej myśli ewolucję rozumienia historyczności. Inspiracji szuka u F. Nietzschego i G. H. Meada, szeroko i wnikliwie odwołuje się do tekstów źródłowych A. Smitha, Th. Malthausa, J. Benthama, D. Ricardo, J.S. Milla, podejmując frapujący dialog z myślicielami.