Filozofia pieniądza

Niemiecki intelektualista o szerokich zainteresowaniach i trudnym życiu akademickim Georg Simmel (1858–1918) uchodzi za jednego z pionierów socjologii. „Filozofia pieniądza” wszakże (1900) nie jest socjoekonomią, lecz dziełem „totalnym”, z którym autor wiązał największe nadzieje i które uważał za swoje opus magnum. Tak jak zegar mierzy czas, tak pieniądz mierzy świat. Nie jest tylko po prostu środkiem wymiany, lecz relacją, interakcją wewnątrz społeczeństwa. Pieniądz „tka społeczną sieć”. Tworzy nowe stosunki oparte na urzeczowieniu i ilości, usuwa dawne jakości i wszystko niweluje. Powszechna wymienność wszystkiego na wszystko po odpowiednim kursie to właśnie pieniądz – znak nowoczesności. Rozprawa ta stanowi wyraz „pesymistycznej” filozofii Simmla, który rozpoznaje trendy współczesności aktualne do dziś. Dlatego jego dzieło nie zestarzało się, a pomógł w tym wprawdzie trudny, ale nie drętwo akademicki styl pisania i myślenia autora, który od dzieł na temat Goethego czy Rembrandta gładko przechodził do socjologii i odwrotnie. Lektura „Filozofii pieniądza”, pouczającej diagnozy współczesności, pozwoli czytelnikowi wyrobić sobie także pogląd o myśli autora, którego wkład w nowoczesne idee do dziś nie został jednoznacznie rozpoznany.