Powieść, zaliczana do szczytowych osiągnięć literackich epoki wiktoriańskiej, opowiada o losach ubogiej dziewczyny, która zmaga się z ograniczeniami narzuconymi przez płeć i pochodzenie, oraz o trudnej, na pozór niemożliwej do spełnienia miłości. Ta doskonale napisana książka, odznaczająca się zarówno przenikliwością psychologiczną, jak i siłą wyrazu, do dziś pozostaje dziełem niezwykle oryginalnym. Charlotte Brontë, kreśląc obraz wielkiego uczucia, nie odwołuje się – co rzadkie w ówczesnej literaturze – do zasad moralnych i nie utożsamia ich z konwenansami, lecz kładzie nacisk na przymioty serca.