Epoka, w której żył najstarszy grecki historyk Herodot z Halikaraasu, obfitowała w przełomowe wydarzenia dziejowe. Urodzony kilka lat po sławnej bitwie pod Maratonem (490 przed Chr.), Herodot przeżył dramat wojen perskich; zmarł w pierwszej dekadzie wojny peloponeskiej (431-404), toczonej między Atenami a Spartą o hegemonię nad światem greckim.
Na przestrzeni wieków VI-IV przed Chr. znaczący wpływ na losy polityczne państw greckich i ich konfiguracje miało perskie imperium rządzone przez dynastię Achajmenidów. Powstałe w 560 r. za sprawą Cyrusa, syna Kambizesa, gwałtownie wzrosło w potęgę po pokonaniu ogromnego królestwa lidyjskiego Krezu-sa, by w ciągu kilkudziesięciu lat przeobrazić się w wielkie mocarstwo światowe, z centrum w południowym Iranie. Za rządów Dariusza I (ok. 522-486) państwo to rozciągało się — głównie w wyniku podbojów dokonanych przez jego poprzedników — od terenów dzisiejszego Afganistanu na północnym wschodzie po Ana-tolię i Trację na zachodzie; na północy sięgało Morza Czarnego, Kaukazu i kraju Scytów, na południu obejmowało Egipt i dotykało Oceanu Indyjskiego. Oczywistym dążeniem perskiej polityki wielkomocarstwowej było również opanowanie obszarów rozciągających się na zachód od granic imperium.