Po raz pierwszy zetknąłem się z relacją Julii Nikołajewnej Danzas o jej więziennej i łagrowej poniewierce pisząc o Kanale Białomorskim; jest ona jedną z bohaterek mojej książki – poświęciłem jej rozdział Dama o greckim profilu. Ponieważ z tamtego czasu zostały mi zrobione na własny użytek tłumaczenia fragmentów Czerwonej katorgi – uznałem, że wspomnienia te powinny być szerzej udostępnione. Przełożyłem zatem ich całość, korzystając z rosyjskiej wersji dzieła (jego oryginał został wydany po francusku). Niemałą zachętą i pomocą był dla mnie surowy styl autorskiej narracji oraz jej niczym niezmącona prostota. Czerwona katorga jest zapisem dziesięciu lat z życia Julii Danzas. Spójrzmy więc w przeszłość i podążajmy jej duktem: zdanie za zdaniem, krok za krokiem, rok za rokiem…
Oddaleni niemal sto lat od opisywanych wydarzeń, patrzymy na aresztowanie autorki jesienią 1923 roku, na przewiezienie jej do więzienia w Moskwie, pełną udręczeń wywózkę na Sybir, długi pobyt w tiurmie w Irkucku, przejazd z powrotem przez cały kraj i osadzenie w łagrze na Wyspach Sołowieckich, więźniarskie przeżycia na skrawku ziemi otoczonym wodami Morza Białego, i potem na pobyt w Miedwieżjej Gorze w Karelii. Odczytanie dołączonych do wydania kilku listów Julii Danzas do Maksyma Gorkiego i Jekatieriny Pieszkowej zobrazuje więzienną rzeczywistość Rosji lat 20. i 30. XX wieku lepiej niż niejeden tom uczonej rozprawy sowietologicznej. Opracowałem kalendarium życia autorki – był to mój obowiązek wobec Czytelników, jako że Julia Danzas w Czerwonej katordze pisze niewiele o sobie. Jej wspomnienia zostały w roku 1935 wydane anonimowo, a powodu tej ostrożności nietrudno się domyśleć: stalinowska Rosja potrafiła dopaść swoich krytyków, gdziekolwiek się nie schronili (przykładem niech będzie zamordowanie prominentnego bolszewika Lwa Trockiego w odległym Meksyku). Zestawiłem też słownik terminów rosyjskich i krótką bibliografię – zwracam w niej szczególną uwagę na opublikowane u nas niedawno wspomnienia Dmitrija Lichaczowa, który poznał Julię Danzas na Sołowkach.
Ze Wstępu
SPIS TREŚCI
Wstęp
Aresztowanie
WIĘZIENIA MOSKIEWSKIE
Z Piotrogrodu do Moskwy. Więzienie kobiece.
Od Łubianki do Butyrek
W ETAPIE
Więzienia przejściowe. Wagony dla
więźniów. Rewizje. Przybycie do Irkucka
IRKUCK
Więzienie dla kobiet. W celi. W oczekiwaniu
na śmierć. Cynga. Wyjazd na Sołowki
SOŁOWKI
I
Organizacja i reżim w łagrze. Filia piekła.
Siekierka. Sprzedaż więźniów.
O duchowieństwie
II
Katorga dla kobiet. Ludzka zbieranina
i rozwiązłość. Apel. Masowa egzekucja.
Rozdział do robót
III
Lazaret obozowy. Kolonia dla młodzieży.
„Polityczne”. Paskudna jak zawsze
ludzka zbieranina
IV
Odpowiedzialność GPU. Urzędowa
inspekcja i jej wyniki. Epidemia dezynterii.
Sytuacja kobiet. Nieustanna demoralizacja
Kanał Białomorsko-Bałtycki
Obóz. W namiocie przy
trzydziestostopniowym mrozie.
Łgarstwo warte 300 000 ludzkich istnień
OSWOBODZENIE
ANEKS
LISTY J. N. DANZAS DO PCzK
Z IRKUCKIEGO IZOLATORA
LISTY J. N. DANZAS
KALENDARIUM
WYBRANA BIBLIOGRAFIA
SŁOWNICZEK TERMINÓW ROSYJSKICH
Informacja dotycząca wprowadzenia produktu do obrotu:
Ten produkt został wprowadzony na rynek przed 13 grudnia 2024 r. zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami (Dyrektywą o ogólnym bezpieczeństwie produktów). W związku z tym może on być nadal sprzedawany bez konieczności dostosowania do nowych wymogów wynikających z Rozporządzenia o Ogólnym Bezpieczeństwie Produktów (GPSR). Produkt zachowuje pełną legalność w obrocie, a jego jakość i bezpieczeństwo pozostają zgodne z obowiązującymi wcześniej standardami.
Information regarding product placement on the market:
This product was placed on the market before December 13, 2024, in accordance with the applicable regulations at the time (the General Product Safety Directive). As a result, it can continue to be sold without needing to meet the new requirements introduced by the General Product Safety Regulation (GPSR). The product remains fully compliant with all previously valid legal standards, ensuring its continued quality and safety.
Szybka wysyłka
