Czas debat Antologia krytyki artystycznej z lat 1945 - 1954 Pakiet

Czas debat jest pierwszą antologią zbierającą teksty polskiej krytyki artystycznej z okresu od końca wojny do zmierzchu socrealizmu.
Artykuły zawarte w książce budują złożony i nieoczywisty obraz pola sztuki z lat 1945-1954, naświetlając z różnych stron kluczowe dla tej epoki dyskusje dotyczące m.in. mecenatu państwowego, czy też społecznej roli sztuki nowoczesnej.
Książka zawiera przedruki 139 tekstów, które sproblematyzowane zostały w redaktorskich notach oraz rozbudowaną bibliografię.

t.1. Upowszechnianie kultury i mecenat państwowy
Ta część antologii porusza problem miejsca sztuk plastycznych w nowej rzeczywistości społeczno-politycznej, a tym samym w nowo utworzonym polu instytucjonalnym.
Kluczowe zagadnienia w prezentowanych dyskusjach stanowią: mecenat państwowy oraz upowszechnienie kultury. Problemy te rozpatrywane są zarówno poprzez pryzmat powojennej sytuacji artystów, ich postulatów, jak i tworzonych w tym czasie instytucji, m.in. Ministerstwa Kultury i Sztuki, czy Instytutu Wzornictwa Przemysłowego.

T.2. Realizm i formalizm
Artykuły zebrane w drugim tomie poświęcone są kwestii rozstrzygnięć wewnątrzartystycznych związanych z pytaniem o „dobry obraz”. Przedrukowane teksty na różny sposób tłumaczą i definiują istotne dla tego czasu pojęcia realizmu i formalizmu oraz stawiają pytania o adekwatności języka artystycznego w świetle zmienionej sytuacji powojennej. Wydobywają również złożoność postaw artystycznych związanych z projektami sztuki nowoczesnej, ale również socrealizmu.

T.3. Wektory geografii artystycznej, reinterpretacje tradycji, sylwetki
Teksty składające się na trzeci tom odsłaniają inne wymiary przywoływanych uprzednio debat i problemów. Przedrukowane artykuły obrazują jak polscy krytycy, artyści i literaci postrzegali rozwój sztuk wizualnych po obu stronach żelaznej kurtyny, konstruując tym samym globalną geografię artystyczną. Ukazują również w jaki sposób, poprzez pryzmat bieżących dyskusji artystycznych, reinterpretowano tradycję sztuki polski. Przywołują również pojedynczych twórców, postaci najczęściej omawiane i najważniejsze z perspektywy ówczesnej krytyki artystycznej, które często wykraczają poza znany nam kanon.

Prof. Marta Leśniakowska (IS PAN) w recenzji książki napisała: Lektura tych tekstów (...) jest więc równie pouczająca jak pasjonująca, gdyż za ich sprawą odsłania się dramaturgia mało lub zupełnie nieznanych faktów, wydarzeń i okoliczności towarzyszących sztuce.


Agata Pietrasik (ur. 1985). Historyczka sztuki, absolwentka Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Jej zainteresowania badawcze dotyczą sztuki wczesnego powojnia oraz wzajemnych relacji pomiędzy estetyka, etyka i polityka. Stypendystka Niemieckiej Centrali Wymiany Akademickiej DAAD, autorka artykułów naukowych poświęconych sztuce lat czterdziestych.


Piotr Słodkowski (ur. 1985). Historyk sztuki, absolwent Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego i Akademii Artes Liberales. Asystent w Katedrze Historii Sztuki Polskiej Najnowszej na Wydziale Zarządzania Kulturą Wizualną warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Współtwórca projektu i redaktor książki Przestrzeń społeczna. Historie mówione Złotego Grona i Biennale Sztuki Nowej (2014). Zajmuje się polską sztuką nowoczesną, szczególnie malarstwem po 1945 roku.