Książka prezentuje twórczość 44 artystów — laureatów Nagrody im. Jana Cybisa w latach 1973– 2017 — i obejmuje wywiady oraz wypowiedzi autorskie malarek i malarzy: nowe, przeprowadzone z prawie wszystkimi żyjącymi artystami, a także przedruki ich wcześniejszych wypowiedzi, także w formie literackiej. Prezentacje artystów nieżyjących opierają się na dostępnym materiale archiwalnym — wywiadach publikowanych w prasie, katalogach wystaw, książkach oraz tekstach artystów — w dużej części zgromadzonym w dziale dokumentacji Zachęty. Odrębny zespół stanowią rozmowy przeprowadzone przez Krystynę Czerni, w większości wcześniej niepublikowane. Lejtmotywem są zagadnienia związane z uprawianiem malarstwa, znaczeniem tego medium i przekraczaniem jego granic, codziennością pracy malarza czy wreszcie znaczeniem Nagrody, a także rolą Jana Cybisa w polskim powojennym życiu artystycznym. Tekstom towarzyszy bogaty wybór reprodukcji prac nagrodzonych artystów.

artyści: Jan Berdyszak, Henryk Błachnio, Krzysztof Bucki, Tomasz Ciecierski, Jan Cybis, Józef Czapski, Witold Damasiewicz, Andrzej Dłużniewski, Jan Dobkowski, Tadeusz Dominik, Jan Dziędziora, Wojciech Fangor, Stanisław Fijałkowski, Stefan Gierowski, Ryszard Grzyb, Aleksandra Jachtoma, Barbara Jonscher, Jerzy Kałucki, Koji Kamoji, Łukasz Korolkiewicz, Jan Lebenstein, Robert Maciejuk, Zbigniew Makowski, Eugeniusz Geno Małkowski, Jadwiga Maziarska, Leon Michalski, Jerzy Mierzejewski, Jarosław Modzelewski, Jerzy Nowosielski, Kazimierz Ostrowski, Roman Owidzki, Jerzy Panek, Włodzimierz Pawlak, Teresa Pągowska, Erna Rosenstein, Jadwiga Sawicka, Jacek Sempoliński, Jacek Sienicki, Marek Sobczyk, Paweł Susid, Grzegorz Sztwiertnia, Leon Tarasewicz, Jan Tarasin, Tomasz Tatarczyk, Jerzy Tchórzewski, Jacek Waltoś, Ryszard Winiarski, Maria Wollenberg-Kluza, Rajmund Ziems