Tom studiów autorstwa wybitnej historyk sztuki, poświęconych rozmaitym aspektom architektury wznoszonej w XIX i XX wieku na Pomorzu i Żmudzi, a zwłaszcza w Gdańsku. Małgorzata Omilanowska pisze między innymi o fenomenie późnej defortyfikacji Gdańska w kontekście zmian zachodzących w urbanistyce miast europejskich w XIX wieku, o problemie interpretacji neorenesansu niemieckiego wobec poszukiwań gdańskiej identyfikacji regionalnej i narodowej w dobie przynależności do cesarstwa niemieckiego, o sprawie wyboru stylu dla gmachu głównego Politechniki Gdańskiej, o translokacji gotyckiego domu z ulicy Chlebnickiej, o dziejach łaźni publicznych w Gdańsku i krematorium we Wrzeszczu, o początkach tworzenia kąpielisk morskich nad Bałtykiem i architekturze uzdrowisk nadmorskich, a także o działalności na Pomorzu niemieckich architektów – Waltera Gropiusa i Gottfrieda Boehma.