W stronę krytycznej nowoczesności Tom 3

W stronę krytycznej nowoczesności, pod redakcją Katarzyny Glinianowicz oraz Pawła Krupy, odkrywa przed polskim czytelnikiem tak obszerny i tak różnorodny wybór dzieł Wiktora Petrowa, nadrabiając wieloletnie zaległości w naszej jakże wyrywkowej i niepełnej wiedzy o dwudziestowiecznej kulturze ukraińskiej. Decydując się na włączenie do prezentowanego wyboru takich utworów Petrowa, jak Rewucha czy Hajdamaka okiełznany. Historia Sawy Czałego, redaktorzy prowokują jeśli nie do weryfikacji, to przynajmniej do ponownego przemyślenia uproszczeń i stereotypów wpisanych w polską tradycję myślenia o Ukrainie.

prof. dr hab. Iwona Węgrzyn


Nasze nieszczęście […] polega na tym, że urodziliśmy się w innej epoce i zbyt długo żyliśmy w czasach, w których każdy myślał, mówił i robił to, co mu się podobało. Teraz jest nam nadzwyczaj trudno pojąć, że nie należymy już do samych siebie.
Profesor dzieli się swoimi przemyśleniami

Znieważone anioły, przysłaniając twarze skrzydłami, odsuwały się na dalszy plan. Zastąpili je ludzie, energiczni, pewni siebie i dumni. Technicy i bankierzy. Maklerzy giełdowi, aktorzy, sportowcy. Reformatorzy społeczni i religijni. Uczeni i wynalazcy. Budowniczowie krematoriów. Strażnicy w obozach koncentracyjnych. I wszyscy jednakowo pewni siebie i jednakowo dumni z władzy swojego rozumu i skutków pracy swoich rąk.
François Villon (1431–1463)

Ogarnia nas lęk. Poczucie niestałości staje się naszym stałym odczuciem, którego nigdy nie możemy się pozbyć. Chcemy się o coś oprzeć i drżąc jak w gorączce, wyciągamy rękę. Dotykamy framugi drzwi i nagle, w nerwowym pośpiechu, rękę odrywamy. Na naszej dłoni poczuliśmy coś wilgotnego i lepkiego. Krew, włosy, mózg. Zginamy się w pół, nie mogąc opanować obrzydzenia i rozpaczy.
Szkice historiozoficzne

Stoimy na granicy poznania naocznego. Nie możemy sobie wyobrazić, aby coś było czymś i zarazem nim nie było.
Współczesny obraz świata. Kryzys fizyki klasycznej


Wiktor Petrow (1894–1969) – ukraiński intelektualista, którego twórczość odzwierciedla główne nurty modernizacyjne XX w. W swej eseistyce, m.in. w Nowoczesności w jej rzeczywistym kształcie, stawia pytania o kryzys naszych czasów. Co leży u jego podstaw? Z jakich powodów nowoczesny człowiek nauki i techniki nie potrafił uchronić swojej kultury i świata przed upadkiem? Wezwanie pisarza: „Spójrzmy prawdzie w oczy: żyjemy w czasach głębokich wstrząsów i wielkich katastrof”, sformułowane w Ratyzbonie w 1947 r., na stronach jego Duchowych nurtów nowożytnej Europy powraca dziś ze zdwojoną siłą.


Redaktorzy:
Katarzyna Glinianowicz – literaturoznawczyni, adiunktka Zakładu Ukrainistyki IFW Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autorka m.in. Z cienia polskości. Ukraińska proza galicyjska przełomu XIX i XX w (2015), współredaktorka monografii Віктор Петров. Мапування творчости письменника (2020).

Paweł Krupa – literaturoznawca, adiunkt Zakładu Ukrainistyki IFW Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor m.in. „Na Zachód” i „Z dala od Moskwy”? Publicystyka Mykoły Chwylowego lat 1925–1926. Historia – idee – konteksty (2018), współredaktor monografii Віктор Петров. Мапування творчости письменника (2020).


Tłumacze:

Katarzyna Kotyńska – literaturoznawczyni, tłumaczka, profesorka Zakładu Ukrainistyki IFW Uniwersytetu Jagiellońskiego. Laureatka nagrody Drahomán Prize (2023) oraz nagrody dla tłumaczy przy Literackiej Nagrodzie Europy Środkowej Angelus (2013).

Przemysław B. Tomanek – językoznawca, historyk, tłumacz, adiunkt Zakładu Ukrainistyki IFW Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor m.in. przekładów współczesnej literatury ukraińskiej: Jurija Andruchowycza, Wołodymyra Dibrowy, Ołeksandra Irwańca, Mykoły Riabczuka i in.

---