W monografii autorka przedstawia genezę i historię polskich kolęd od czasów najdawniejszych po współczesne, ze szczególnym uwzględnieniem najobszerniejszego z zachowanych zbiorów kolędowych, tj. XVIII-wiecznego rękopisu karmelitańskiego przechowywanego w Bibliotece Głównej UAM w Poznaniu, który udostępniła czytelnikom Barbara Krzyżaniak, monografistka i wydawca zabytku. Przedmiotem szczegółowego opisu są m.in. takie problemy, jak: wykreowany przez staropolskich twórców pieśni kolędowych obraz Rodziny Świętej (Jezusa, Maryi i Józefa), pasterzy, typowo polskich realiów, udokumentowanego w kolędach instrumentarium, a także uczestniczącego w bożonarodzeniowej obrzędowości świata ptaków. Szczególny nacisk położono na problem unarodowienia polskich kolęd i dostosowania ich do tradycyjnych wzorców pieśni szlacheckich i ludowych. Publikację zamyka obszerny aneks prezentujący wybrane teksty staropolskich pieśni kolędowych. Na uwagę zasługują tu w pierwszej kolejności kolędy klasztorne i utwory wzorowane na ludowych pastorałkach, a także te, które prezentują bożonarodzeniowe kapele czy konfrontują polskie XVIII-wieczne zwyczaje z realiami znanymi z opisów ewangelicznych.