„Sprzeczne żywioły” literatury Młodej Polski to nie tylko wieloznaczne elementy znane już starożytnej refleksji o prapoczątkach: woda i ogień, ziemia i powietrze, lecz także chwila i trwanie, siła i słabość, gniew i czułość, rodzenie się i zastyganie form, a przede wszystkim życie i śmierć splecione z sobą w wielkich symbolach epoki. Na zasadzie współwystępowania przeciwieństw pojawiają się one zwłaszcza w dramatach Stanisława Wyspiańskiego oraz w poezji, w której dochodzi do głosu wyobraźnia akwatyczna.

Znakomita książka Anny Czabanowskiej-Wróbel nie jest bynajmniej zbiorem zagadnień „porzuconych” na marginesach ważnych, wysoko ocenianych monografii jej autorstwa. Wprost przeciwnie. Zebrane tu studia w większości wskazują nowe obszary badań i nowe perspektywy interpretacyjne.
Z recenzji prof. dr. hab. Wojciecha Gutowskiego