Przedmiotem niniejszej pracy są rozważania nad instytucją referendarza sądowego w postępowaniu cywilnym. W ich toku stwierdzono brak zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej niektórych uprawnień referendarza sądowego, któremu co do zasady poruczono zadania z zakresu ochrony prawnej, podczas gdy jego kompetencje wkraczają w obszar działalności ściśle zarezerwowany dla sędziów - wymierzanie sprawiedliwości. Wskazano również na brak kompleksowej regulacji dotyczącej referendarza sądowego przy wyposażeniu go w czynności ochrony prawnej, a nawet wymierzania sprawiedliwości; w ślad za tym podjęta została próba przedstawienia w sposób holistyczny uprawnienia i środków zaskarżenia (przez pryzmat zasad zaskarżenia) orzeczeń referendarza sądowego w postępowaniu cywilnym. W rozważaniach ujęto także te zagadnienia, które nie mówią o referendarzu wprost, a odsyłają pośrednio do innych przepisów.

W książce przedstawiono również Europejską Unię Referendarzy - Europäische Union des Rechtspfleger (EUR), a także instytucję referendarza sądowego w ustawodawstwie wybranych krajów europejskich, takich jak: Austria i Niemcy (Rechtspfleger), Francja (greffier), Włochy (funzionario giudiziario), Węgry (bírósági ügyintézők), Portugalia (o oficial de justiça), Hiszpania (secretarios judiciales) oraz Holandia (griffier).