Zaginiony

Franz Kafka (1883-1924) urodzony w Pradze niemiecki pisarz pochodzenia żydowskiego to bodaj - obok Jamesa Joyce'a najsłynniejszy z pisarzy XX wieku. Zaginiony Franza Kafki, książka znana wcześniej również pod tytułem Ameryka, to zarazem klucz do późniejszych Procesu i Zamku, jak i tych powieści zapowiedź. Wraz z nastoletnim Karlem znajdujemy się w Ameryce, ledwie tylko umownie związanej z faktycznie istniejącym krajem, kilka (czasem nawet wykoślawionych) nazw geograficznych, mnogość samochodów, rozmiar miast – tyle z prawdziwej Ameryki, reszta jest snem. Sen bowiem to scenerią opowieści Kafki, sen, w którym jednostka podlega niezrozumiałym dla niej, pełnym aluzyjności zdarzeniom. Nie może być pewna swego miejsca, skutków własnych działań. Karl, podobnie jak Josef K. z Procesu dostaje się we władanie potężnych, kapryśnych sił, wobec których sprzeciw ma moc nie większą niż piśnięcie myszy. Zaginionego w większym jeszcze stopniu niż Proces czy Zamek przepełnia duszna atmosfera erotyzmu, pożądania, lęku przed kobiecości i kultu kobiecości, pełno tu znamion sadomasochistycznych fascynacji.

Ta książka nie jest podróżą (mimo, że Karl, rzucany wyrokami losu z pałaców do klitek i z nowojorskich willi do zbiorowych noclegowni, stale wędruje), lecz potrawą. Nie służy do przejścia, lecz do wchłonięcia. Koniuszkiem zmysłów rejestrujemy perypetie bohatera, ale prawdziwą przygodą staje się kosztowanie sugestywnej atmosfery Zaginionego, przebywanie w świecie podświadomości i wyobraźni Kafki. Czy w epoce karmiącej się krótkimi filmikami z TikToka potrafimy jeszcze zanurzyć się we śnie? Czy potrafimy śnić z Kafką o - nazwijmy tak nieznany a pożądany ląd - o Ameryce?

---