Wymiana symboliczna i śmierć

„Wymiana symboliczna i śmierć” to obok „Symulakrów i symulacji” najbardziej znane i bez wątpienia najważniejsze dzieło zmarłego w tym roku filozofa.

Inaczej niż w społecznościach pierwotnych czy tradycyjnych, w nowoczesnych społeczeństwach wymiana symboliczna już nie istnieje, tym bardziej jako forma społecznej organizacji. Być może właśnie dlatego symboliczność nawiedza nas niczym zmarły; jak żądanie wciąż uchylane przez prawo wartości. Idea Rewolucji od czasów Marksa próbowała to prawo obalić, jednak prędko przekształciła się w Rewolucję według Prawa. Psychoanaliza także żywi się tą obsesją, ale jednocześnie odwraca ją i wpisuje w indywidualną nieświadomość, redukując do Prawa Ojca, kastracji i znaczącego. Zawsze i wszędzie to samo – Prawo.

Tymczasem, gdy przekroczymy wszystkie rodzaje ekonomii, te polityczne i te libidalne, dostrzeżemy kształtujący się nowy schemat stosunków społecznych, opartych na eksterminacji wartości. Schemat ten sięga wprawdzie do struktur pierwotnych, lecz jawi się jako radykalna utopia i zwolna przenika wszystkie poziomy dzisiejszego społeczeństwa. Właśnie ów schemat stał się przedmiotem analizy w niniejszej książce, w swych rejestrach tak rozmaitych, jak praca, moda, ciało, śmierć, czy język poezji.