"W ramach wojewódzkich obchodów 80. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową w lutym 2022 r. w Muzeum Stutthof w Sztutowie odbyła się konferencja naukowa poświęcona wybranym aspektom dziejów Polskiego Państwa Podziemnego na Pomorzu. Jej współorganizatorami były gdański oddział Instytutu Pamięci Narodowej i Muzeum II Wojny Światowej. Większość zaprezentowanych wówczas referatów uznano za warte szerszej popularyzacji.
Niniejsza publikacja zawiera wyniki badań przedstawicieli kujawsko-pomorskiego środowiska historyków zajmujących się działalnością konspiracji antyniemieckiej na Pomorzu Gdańskim. Po inwazji hitlerowskiej na Polskę zostało ono wcielone w skład III Rzeszy. Równolegle z podbojem ziem polskich Niemcy realizowali ludobójczy plan eksterminacji polskich obywateli Pomorza. Już w trakcie kilku pierwszych miesięcy II wojny światowej w ponad czterystu miejscowościach przedwojennego województwa pomorskiego kaci Hitlera wymordowali przynajmniej kilkanaście tysięcy Polaków.
Skala i brutalność tragicznego doświadczenia niemieckiego terroru znacząco wpłynęły na specyfikę funkcjonowania antyniemieckiej konspiracji na Pomorzu. Pomimo stosunkowo bogatej literatury poświęconej temu zagadnieniu ciągle wymaga ono jeszcze pogłębionych studiów i analiz. "