Wczesne pisma estetyczne

Antologia pism J. G. Herdera obejmuje jego najważniejsze nieprzetłumaczone dotąd prace z zakresu estetyki filozoficznej. Zamieszczone w zbiorze teksty pochodzą z wczesnej, najciekawszej fazy twórczości filozofa, kiedy zasłynął jako nieprzejednany krytyk literacki. W tym czasie pracował nad własnym projektem estetycznym, który pod wieloma względami wykraczał poza intelektualny horyzont prowadzonych w oświeceniu debat. Świadectwem przenikliwości i nowatorstwa młodego filozofa jest słynna krytyczna rozprawa Pierwszy gaj podejmująca brawurową polemikę z Gottholdem Lessingiem na temat granicy między poezją i malarstwem. Praca poświęcona rzeźbie (Plastyka) rozbija paradygmat XVIII-wiecznej refleksji nad sztuką, umieszczając w centrum estetyki doświadczenie haptyczności. Przedstawiony w niej model kinestetycznej recepcji otwiera nową perspektywę rozumienia sztuki rzeźbiarskiej, w której przeżycie estetyczne staje się rodzajem antropologicznego laboratorium. Pozostałe eseje podejmują zagadnienia dotyczące podstawowych założeń estetyki i zarysowują metodę badań dziejów poezji lirycznej. Przekłady poprzedzone są wprowadzeniem autorstwa Ralfa Simona, wybitnego znawcy dzieła Herdera.

---