Nie-Boska komedia Irydion

Zygmunt Krasiński (1812-1859) hrabia, poeta, dramatopisarz, pisarz, publicysta, epistolograf, myśliciel okresu romantyzmu, jeden z trójcy wieszczów, obok Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego. Początkowo pobierał nauki w domu w Warszawie i Opiniogórze, potem studiował na Uniwersytecie Warszawskim. W 1829 r. opuścił uczelnię wskutek konfliktu dotyczącego manifestacji patriotycznej i wyjechał do Genewy; w czym niebagatelny udział miał jego ojciec, Wincenty, początkowo generał napoleoński, potem lojalny wobec Rosji. W 1832 r. powrócił do kraju, jednak wskutek konfliktu z ojcem dotyczącego służby carowi wyjechał i resztę życia spędził na obczyźnie, głównie we Włoszech i Francji, gdzie zmarł. Pisał powieści: Grób rodziny Reichstalów (1828) czy Agaj-Han (1832), dramaty: Nie-Boska komedia (1835), Irydion (1836), poematy Przedświt (1843), a także Psalmy przyszłości (1845-48), liczne wiersze oraz listy.

Nie-Boska komedia ukazała się w roku 1835, wpisując się w krąg powszechnie znanych i dyskutowanych arcydzieł popowstaniowego dramatu romantycznego. Coraz wyraźniej zarysowujące się w ówczesnej Europie konflikty społeczne oraz nurtujące Krasińskiego przemyślenia, lęki i obsesje znalazły swój wyraz właśnie w tym dramacie. Dzieło to, w pierwotnej wersji zatytułowane Mąż, nawiązuje do słynnego utworu Dantego. Podobnie jak główny bohater arcydzieła włoskiego poety przemierza szlak wiodący przez piekło, czyściec i raj, tak i hrabia Henryk odbywa swą wędrówkę po świecie ziemskim, podróżując w nocnych ciemnościach po obozie rewolucjonistów. Jednak o ile ten pierwszy podąża za kolejnymi przewodnikami, by wyzwolić się z grzechów i dotrzeć przed oblicze samego Boga, o tyle arystokrata, prowadzony przez Przechrztę, ujrzy jedynie samo zło i sam nie dostąpi odkupienia.