Analiza nazewnictwa miejskiego Łodzi jest interesująca nie tylko ze względu na centralne położenie miasta w kraju, ale także, a może przede wszystkim, z uwagi na jego szczególną historię. Jako miasto Łódź kształtowała się przez XIX stulecie, czyli wówczas, gdy system nazewnictwa miejskiego dysponował już wykształtowanymi przez wieki wzorcami nazewniczymi. W Łodzi gwałtownie powstające obiekty miejskie szybko zyskiwały nazwy, zwykle nadawane lub sankcjonowane urzędową decyzją. Inaczej niż w miastach o długiej, sięgającej średniowiecza historii nie obserwujemy w Łodzi procesu przekształcania się formuł opisowych w nazwy o ustalonej strukturze. Interesujący jest proces przekształcania nazw terenowych w nazwy miejskie.
Zasadniczą częścią opracowania jest słownik pomyślany tak, by ujmował zarówno kontekst historyczny, jak i topograficzny. Zgromadzone tu nazewnictwo ma charakter oficjalny, to znaczy jest uwidocznione na planach miasta, stosowane w urzędowych spisach i dokumentach, a także w prasie i w większości w tej postaci używane przez mieszkańców. Nie uwzględniono w materiale nazw potocznych, zwyczajowych, niestosowanych w urzędowym obiegu.