Cała ta książka jest powieścią w formie wariacji. Poszczególne części występują po sobie jako kolejne części drogi prowadzącej do wnętrza tematu, do wnętrza myśli, do wnętrza jednej jedynej sytuacji, której zrozumienie niknie mi w nieskończoności.

Jest to powieść o Taminie, a w chwili, gdy Tamina odchodzi ze sceny - powieść dla niej. Ona jest główną postacią i głównym słuchaczem, a wszystkie pozostałe wątki są wariacjami na temat jej historii i zbiegają się w jej życiu jak w lustrze.

Jest to powieść o śmiechu i zapomnieniu, o zapomnieniu i Pradze, o Pradze i aniołach.