Inkwizycja – historyczna konieczność czy diabelska pokusa?
Spośród rozmaitych ciemnych kart historii Kościoła inkwizycja szczególnie mocno działa na wyobraźnię. Stosy, tortury, polowania na heretyków, Żydów i czarownice. Tysiące ofiar i wszechogarniający lęk. Tak ją postrzegamy.
Jak było naprawdę? W jaki sposób narodziła się w Kościele idea przymuszania do wiary i tropienia odstępców? Czym były „okresy łaski”, jak dzięki inkwizycji ukształtowało się sądownictwo? Kogo torturowano i kiedy masowo palono stosy? Czy opowieści o inkwizytorskiej bezwzględności są przesadzone?
Poszerzone, drugie wydanie książki abp. Grzegorza Rysia jest teologiczno-historycznym przewodnikiem po czasach, które z dzisiejszej perspektywy niełatwo zrozumieć, opowieścią o ówczesnym Kościele i jego własnej wizji siebie. W znacznej mierze jest jednak głosem ostrzeżenia przed pokusą stworzenia Kościoła totalitarnego w miejsce powszechnego.
To nie obrona inkwizycji. To próba zrozumienia jednego z najboleśniejszych fragmentów historii Kościoła i doszukania się przyczyn tego zjawiska – jego powstania i trwałości. Zrozumienie nie przynosi usprawiedliwienia, ale raczej przestrogę. Na przyszłość.