"Podejmując studia nad problemem historycznego kontekstu artystycznych fundacji polskich monarchów w średniowieczu, szczególnie w okresie od X do początku XIII stulecia, który historycy sztuki określają umownie przedromańskim i romańskim, jeszcze do niedawna stawaliśmy naprzeciw obszaru, który śmiało mógł być określony jako terra incognita.
Istotnego przełomu w tej materii dokonał Roman Michałowski, publikując rozprawę „Princeps fundator. Studium dziejów kultury politycznej w Polsce X-XIII wieku”. Autor – dzieląc się w przytoczonej pracy wynikami swoich badań nie tylko, i to w istotnym zakresie – poszerzył naszą wiedzę o kulturze politycznej w pierwszych wiekach istnienia naszego państwa, ale co niezwykle ważne, wyznaczył również standardy, bez których zachowania nie sposób sobie wyobrazić w późniejszych badań nad relacjami zachodzącymi pomiędzy fundatorem i jego dziełem oraz nad ideologią towarzyszącą monarszym fundacjom.”
fragment wstępu