Dziennik 1920

Redakcja naukowa i wstęp – Mirosław Sosnowski
Z rękopisu wydała – Ewa Beata Sosnowska
Komentarz edytorski i przypisy – Karol Jaworski

Dziennik 1920 ukazuje słowami dziewiętnastolatka obyczajowość polskiej inteligencji sprzed stu lat. Jest niezwykłym świadectwem postrzegania odpowiedzialności wobec Ojczyzny, prawdziwą lekcją patriotyzmu, bardzo potrzebną nam wszystkim – współczesnym Polakom. […]

Dziennik pokazuje z jednej strony dziewiętnastolatka sprzed prawie wieku podobnego, w pewnym stopniu, do współczesnego młodego chłopca, z drugiej natomiast człowieka znacznie bardziej dojrzałego – prawdziwego patriotę, dla którego Ojczyzna jest największą wartością. Szczęśliwy bieg historii sprawił, że dzisiaj młodzież nie musi rozstrzygać dylematu – czy warto oddać życie za Ojczyznę. Jednak dla młodych ludzi, a właściwie dla nas wszystkich – Polaków – potrzebna jest edukacja o patriotyzmie. Trudno znaleźć bardziej wyrazistą niż wziętą z życia historię młodego człowieka – początkującego studenta, który zaciąga się do wojska, by bronić Ojczyzny. Pomimo tego, że kilka miesięcy w ułańskiej służbie pozostawia najgorsze wspomnienia, niechęć, a nawet odrazę do wojska (jest bowiem czasem strasznych upokorzeń, szykan i poniżania ze strony zawodowych żołnierzy), gdy przychodzi II wojna światowa, powinność wobec Ojczyzny nakazuje znowu chwycić za broń. Walczy we Francji, a po kapitulacji armii francuskiej wraca do Polski, by jako żołnierz AK wziąć udział w powstaniu warszawskim.

Dziennik 1920 ukazuje w osobie profesora Kazimierza Sokołowskiego wielkiego patriotę, człowieka godnego najwyższego szacunku i naśladowania.

Fragm. „Okruchy pamięci” autorstwa dr. hab. Włodzimierza Karaszewskiego, prof. UMK