Dwa najgłośniejsze utwory Kazimierza Brandysa, których wersje filmowe weszły do kanonu polskiego kina.

„Matka Królów” to mikrosaga o warszawskiej rodzinie robotniczej. Autorowi udało się dotrzeć do „jądra ciemności” rodzącego się wówczas nowego systemu społecznego, który – jak w antycznej tragedii – najpierw doprowadza do upadku, a potem unicestwienia własne dzieci. W skondensowanej narracji śledzimy przedwojenne, wojenne oraz tuż powojenne dzieje Łucji Król oraz jej czterech synów, których los zetknął z prostolinijnym komunistą Wiktorem Lewenem. Opowieść doskonale oddaje aurę polityczną późnych lat 50. XX wieku – czasu zawiedzionych, lecz nie przekreślonych jeszcze nadziei.

"Jak być kochaną" to poruszająca opowieść o tragicznej miłości z II wojną światową w tle. Gwiazda radiowego słuchowiska, aktorka, protoplastka dzisiejszych celebrytów, w samolocie do Paryża wspomina własne życie – niespełnioną miłość, nienagrodzone poświęcenie w latach wojny, wielką sławę zdobytą przez przypadek – próbuje niejako tym samym dociec odpowiedzi na tytułowe pytanie: jak być kochaną?

„Jak być kochaną” w 1962 roku zekranizował Wojciech J. Has (nagroda za scenariusz i główną rolę kobiecą na festiwalu w San Francisco). Zagrali m.in. Zbigniew Cybulski i Barbara Krafftówna, której kreację uznano za jedną z najważniejszych w dziejach polskiego filmu. „Matkę Królów” zekranizował Janusz Zaorski w 1982 roku. Film zdobył aż 15 nagród (m.in. „Srebrnego Niedźwiedzia” w Berlinie). Zagrali m.in. Magda Teresa Wójcik, Zbigniew Zapasiewicz, Bogusław Linda i Adam Ferency.