Oddawany do rąk Czytelników zbiór studiów „Zanim zbudowano Gdynię...”. Wpływ odrodzenia państwa w 1918 roku na procesy modernizacyjne ziem polskich jest kolejnym już tomem z serii O Niepodległą i Jej Trwanie. Zamiarem jego inicjatorów było przyjrzenie się – wychodząc od przemian modernizacyjnych, jakie rozgrywały się na ziemiach polskich w okresie zaborów, aż po wybuch I wojny światowej, w wyniku której uległy one zahamowaniu – jak powstanie odrodzonego państwa polskiego wpłynęło na dalszy bieg tych procesów, szczególnie w pierwszych latach swego istnienia. Mimo bowiem peryferyjnego z punktu widzenia stolic państw zaborczych położenia anektowanych przez nie ziem polskich państwa te, choć w dalece różnym wzajemnie stopniu, odcisnęły na terenach dawnej Rzeczypospolitej piętno swojej cywilizacji w zakresie wielu dziedzin życia zbiorowego. U progu niepodległości, z perspektywy potrzeb nowoczesnej państwowości i z wolna modernizującego się społeczeństwa, dziedzictwo okresu zaborów niosło ze sobą zarówno budulec pod solidne fundamenty nowego gmachu państwowego, jak i ogromny bagaż obciążeń, z którymi niepodległa Polska w okresie między obu wojnami światowymi borykała się do końca swego istnienia.
Fragment Wstępu