Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych Komentarz

W komentarzu w sposób kompleksowy omówiono ustawę z 31.1.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Wyjaśniono w nim znaczenie poszczególnych przepisów oraz przedstawiono wykładnię uwzględniającą ich stosowanie w praktyce. Publikacja jest również odpowiedzią na brak na rynku wydawniczym specjalistycznej literatury prawniczej dotyczącej problematyki cmentarzy.

Stwierdzenie zgonu, przyjęcie zwłok do pochowania na cmentarzu, kwestie pochówku osób zmarłych odbywają się według ścisłych reguł ustalonych przez dwa podstawowe akty prawne, tj. wspomnianą ustawę z 31.1.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych oraz ustawę z 28.3.1933 r. o grobach i cmentarzach wojennych. Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych stosowana jest do wszystkich cmentarzy na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, bez względu na to, czy zostały one utworzone przed czy też po jej wejściu w życie. Przepisy ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych powielają w znacznej mierze rozwiązania, jakie znajdowały się w regulacjach dotyczących pochówku i stwierdzania zgonu z 1932 r.

W rozumieniu administracyjnoprawnym cmentarz jest wyraźnie wyodrębnionym i oznaczonym terenem, przeznaczonym do pochówku zmarłych, na którym mogiły powinny być wyodrębnione w zwyczajowo przyjętej formie. W polskim systemie prawnym wymieniane są trzy typy cmentarzy: komunalne, wyznaniowe oraz wojenne i wojskowe. Cmentarze wyznaniowe różnią się od komunalnych tym, że ich podstawowym przeznaczeniem jest chowanie na nich zwłok osób zmarłych, które należały do danego wyznania oraz sprawowanie obrzędów religijnych. Gdy w danej miejscowości nie ma cmentarza komunalnego, zarząd cmentarza wyznaniowego zobowiązany jest umożliwić pochowanie zwłok osób, które posiadają nabyte prawo do pochówku.

W komentarzu omówiona m.in. zagadnienia dotyczące:

lokalizacji i projektowania cmentarza;
procedury zakładanie, rozszerzanie i zamykania cmentarzy;
utrzymania cmentarzy;
warunków zagospodarowania przestrzennego przy rozbudowie cmentarza;
lokalizacji domu przedpogrzebowego;
lokalizacji cmentarza komunalnego w kontekście uwarunkowań wynikających z prawa budowlanego, przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przepisów sanitarnych;
warunków uzasadniających przekazania zwłok do celów naukowych publicznej uczelni medycznej lub publicznej uczelni prowadzącej działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych.

Komentarz przeznaczony jest przede wszystkim dla pracowników urzędów gmin, osób odpowiedzialnych za administrowanie cmentarzami, tymi świeckimi, jaki i wyznaniowymi, może również zainteresować praktyków – prokuratorów i adwokatów.