Wspomnienia Józefa Markuzy i jego córki Biruty ukazują dzieje ich rodziny na tle historii Litwy w ciągu prawie całego XX wieku – w okresie tworzenia się niepodległego państwa litewskiego, dramatycznych zdarzeń po przyłączeniu Litwy do Rosji Radzieckiej i w czasach okupacji hitlerowskiej. Osobną ich część zajmuje historia uciekinierów litewskich zmierzających na zachód przed nacierającą Armią Czerwoną niosącą nowe porządki społeczne, a równocześnie masowe zsyłki na Syberię i nasiloną politykę antynarodową. Ucieczka z radzieckiej strefy wpływów i w końcu próby ułożenia sobie życia na zachodnich rubieżach powojennej Polski przybliżają mało znane epizody dwudziestowiecznej historii Europy Środkowej. Narrację uzupełniają opisy życia codziennego i obyczajów minionych czasów.