Przedwiośnie

Przedwiośnie jest powieścią polityczną wydaną w 1924 roku i należącą do kanonu literatury polskiej. Powieść została napisana przez Stefana Żeromskiego w czasach, kiedy kształtowało się państwo polskie po okresie zaborów.

Główny bohater Cezary Baryka jest początkowo entuzjastą rewolucji w Rosji, bierze udział w rewolucji bolszewickiej, następnie ucieka z Rosji do Warszawy, ale już odmieniony zdarzeniami, jakie przeżył, a także przekonany o brutalności przemiany społecznej. W stolicy podejmuje studia, ale przerywa je i uczestniczy w wojnie polsko-bolszewickiej. Następnie gości w Nawłoci, gdzie przeżywa pierwszą miłość. Wreszcie wraca do Warszawy, gdzie podejmuje pracę. Poprzez losy młodego Baryki poznajemy historię polityczną i społeczną odradzającej się Polski. Razem z nim obserwujemy różne środowiska Polaków i rozwój ich poglądów politycznych.

Autor, świadomy zagrożeń, jakie ciążą nad odradzającym się państwem, zwłaszcza niepokojącej wizji rewolucji komunistycznej, opowiada się za rozwojem opartym na pracy i powolnych rozważnych reformach. Szklane domy symbolizują nową cywilizację, opartą na postępie technicznym i sprawiedliwości, ideę, która – mówiąc słowami Żeromskiego – „wydźwignęłaby naszą świętą, wywalczoną ojczyznę na wyżynę świata, gdzie jest jej miejsce”.

Lektura dla szkół średnich