Prolegomena do historiozofii

Praca ta odegrała być może większą rolę w historii nowożytnej filozofii, niż się to powszechnie przyjmuje. Cieszkowski, wychodząc z pozycji filozofii Hegla, wprowadził do niej kategorię czynu i przyszłości. Dzieląc dzieje na "epokę Ojca", "epokę Syna" oraz mającą dopiero nadejść "epokę Ducha świętego", udało mu się rozwinąć nowożytną, jednocześnie religijną i społecznie zaangażowaną historiozofię.