Książka prezentuje badania nad świadomością estetyczną, a także niektórymi wyobrażeniami właściwymi kulturze XIX wieku. Autorka odczytuje je poprzez interpretację pewnych form dramatycznych, takich jak drama czarodziejska, libretta operowe oraz staropolskiej proweniencji dramat religijny i obyczajowy. Pierwsza część książki dotyczy dramy i przedstawionego w niej obrazu świata, który cechuje zarówno daleko posunięta petryfikacja kulturowych symboli, jak i ich swoista dezorganizacja. Dwie następne części zostały poświęcone XIX-wiecznym librettom operowym i estetyce opery. Część ostatnia traktuje o wykreowanej przez krytykę połowy XIX wieku swoistej "utopii źródeł" narodowego dramatu. Praca prezentuje punkt widzenia historyka literatury, korzystającego obficie z badań teatrologicznych i muzykologicznych.