"Zebrane w książce teksty to rezultat sympozjum zorganizowanego w dniach 17–18 października 2022 r. W artykułach, opracowanych na podstawie wygłoszonych referatów, omówiono zagadnienia związane z naukowym charakterem pracy archiwisty.
Autorzy przyjrzeli się między innymi działalności pruskich archiwistów. W opracowaniu dotyczącym Georga Adalberta von Mülverstedta, twórcy kolekcji „Adelsarchiv”, omówiono przemiany ustrojowe oraz na ich tle procesy archiwotwórcze, które doprowadziły do powstania nawarstwień materiałów zarchiwizowanych w Archiwum Państwowym w Królewcu. Z kolei w tekście przywołującym Maxa Bära, jednego z wybitniejszych pruskich historyków i archiwistów przełomu XIX i XX w., który do historii przeszedł jako twórca tzw. Bär’sches Prinzip, przedstawiono zakres i formę działań archiwistów Królewskiego Archiwum Państwowego w Gdańsku w latach 1903–1907 w dziedzinie opracowania zasobu.
W publikacjach dotyczących działalności podejmowanej we współczesnej sieci archiwów IPN poruszono takie zagadnienia, jak zanik w archiwach jednej z najważniejszych funkcji, jaką jest działalność naukowa, oraz kształtowanie podstaw naukowej pracy archiwistów IPN w zakresie opracowania zasobu. Dokonano krytycznego przeglądu publikacji poruszających problematykę kancelarii i akt wytworzonych przez aktotwórców, których dokumentacja przechowywana jest obecnie w zasobie Archiwum IPN. Omówiono również funkcje archiwów (administracyjną i naukową), przybliżono strukturę organizacyjną IPN oraz przedstawiono dzieje pionu archiwalnego IPN od początku jego działalności.
W artykułach o charakterze ogólnym, stanowiących klamrę dla pozostałych publikacji, wskazano na wyraźny regres w zakresie pracy naukowej w archiwach państwowych, oraz na rozwiązania, które mogą tę sytuację zmienić. Nakreślono także perspektywy i możliwości dalszych prac badawczych realizowanych w ramach zespołu naukowego „Symposia Archivistica”."