Ta książka ma trzech głównych bohaterów.
Don Camillo to wiejski proboszcz z Niziny Padańskiej, człowiek o wielkim sercu i trochę przyciężkiej pięści, stosujący dość oryginalne metody ewangelizacji swoich owieczek, z których duża część to komuniści. Prowadzi on nieustanną wojnę z wójtem Peppone, lokalnym przywódcą „czerwonych”, równie jak ksiądz nieustępliwym i porywczym.
Nad sporami tych wrogów, którzy są jednocześnie na swój sposób przyjaciółmi, czuwa – z łagodnym uśmiechem – Chrystus Ukrzyżowany z głównego ołtarza miejscowego kościoła.
Dekret papieski (z 13 lipca 1949) nakłada ekskomunikę na członków partii komunistycznej. Peppone z grupą swoich towarzyszy przestaje pojawiać się w miejscowym kościele. Don Camillo po konsultacji z Chrystusem Ukrzyżowanym używa całego swego sprytu i przebiegłości, aby zawrócić skręcające drogą w lewo zabłąkane owieczki.