Kazania o Piśmie Świętym

Cezary z Arles urodził się w 470 r. w Cabillonensis (obecnie Chalon-sur-Saône) prawdopodobnie w rodzinie o rzymskim rodowodzie i już chrześcijańskiej. Młodość spędził w klasztorze na jednej z wysp Leryńskich, następnie, z powodu słabego zdrowia, udał się do Arles, gdzie otrzymał święcenia kapłańskie. Tamtejszy biskup, Eoniusz, widząc jego zapał duszpasterski i wykształcenie, wyznaczył go na swojego następcę. Na tym stanowisku pozostał czterdzieści lat, od 503 r. do swojej śmierci około 543 r. Założył też klasztor pod wezwaniem św. Jana. Osobiście starał się w Rawennie u króla Teodoryka o wykupienie wziętych do niewoli mieszkańców Orange. Po rozmowie z Cezarym papież Symmach ustanowił Arles metropolią kościelną, a w roku 514 podniósł sprawującego tam posługę biskupa do godności prymasa Galii. Jako biskup Cezary odbył aż 6 synodów (Agde – 506 r., Arles – 524 r., Carpentras – 527 r., Orange – 529 r., Vaison – 529 r., Marseille – 533 r.) i był świetnym organizatorem życia kościelnego.

Jako gorliwy duszpasterz niestrudzenie głosił kazania, których do dzisiaj zachowało się 238. Napisał trzy, skromnych raczej rozmiarów, traktaty teologiczne: De Mysterio Sanctae Trinitatis, Breviarium adversus haereticos, De gratia. Tak kazania, jak i traktaty oraz Expositio in Apocalypsim zawierają zasadniczo odpowiedzi na problemy, jakimi żyli chrześcijanie w pierwszej połowie VI w. w Galii.

Druga grupa kazań Cezarego wydawanych przez G. Morina po Admonitiones jest największa. Stanowi prawie połowę pracy oratorskiej biskupa z Arles. Różnorodność źródeł używanych przez niego w kazaniach o Piśmie Świętym pokazuje, jak bardzo karmił się kulturą patrystyczną, zwłaszcza Orygenesem i Augustynem. Podobnie jak jego poprzednicy komentując, nieustannie odwołuje się do tekstu biblijnego. Wprawdzie nie nazywał tych kazań homiliami, jednakże określenie to byłoby bardziej odpowiednie dla wszystkich jego Sermones de Scriptura, gdyż homilia to „egzegetyczny i praktyczny komentarz do tekstu Pisma Świętego” / Ks. Józef Pochwat MS, fragment Wstępu /