Czuły punkt Teatr, naziści i zbrodnia

Przekład z języka szwedzkiego Irena Kowadło-Przedmojska

Wiosną 1999 roku w niewielkiej szwedzkiej miejscowości Malexander w trakcie napadu na bank z rąk złodziei zginęło dwóch policjantów. A wszystko zaczęło się w teatrze.

Znany szwedzki dramaturg i reżyser Lars Norén postanowił stworzyć spektakl z udziałem więźniów. Aktorów znalazł w jednym z cięższych zakładów karnych. Wybrał trzech skazanych z długimi wyrokami i napisał sztukę specjalnie dla nich, wykorzystując ich doświadczenia i opowieści. Tak powstało Siedem trzy, dramat nawiązujący tytułem do paragrafu dotyczącego opieki nad więźniami skazanymi na więcej niż cztery lata. Aktorzy okazali się jednak sprytniejsi od reżysera. Przepustki wykorzystywali do organizowania napadów na banki, a część skradzionych pieniędzy przeznaczali na wspieranie organizacji nazistowskich. Kiedy w Malexander z zimną krwią zastrzelili dwóch policjantów, Szwecja była w szoku.
Asbrink rozmawiała z aktorami, dotarła do ich korespondencji i materiałów Noréna, a także do więziennych dokumentów do niedawna opatrzonych klauzulą tajności. W książce po raz pierwszy opublikowane zostały fragmenty "Siedem trzy" wraz z kontrowersyjną sceną uznaną za propagandę nazizmu.

Książka otrzymała nominację do Nagrody Augusta 2009 w kategorii literatury faktu.

"Bardzo podoba mi się ta książka. Jest doskonale udokumentowana, świetnie napisana, pełna niuansów i niezwykle przekonująca."
Asa Linderborg, SVT

"Ambitne reporterskie śledztwo w wykonaniu Elisabeth Asbrink. Rozmawiała z wieloma osobami zaangażowanymi w projekt, jakim był spektakl „Siedem trzy”, w tym z samym Norénem. Przeczytała chyba wszystko, co o tej sztuce i morderstwie w Malexander napisano. Ale w swojej książce nie analizuje debaty, tylko krok po kroku bada, jak doszło do katastrofy. I robi to w sposób imponujący, rzucając nowe światło na te tragiczne wydarzenia."
Per Svensson, „Sydsvenska Dagbladet”