Afazja polska jest próbą zmierzenia się z nieopowiedzianą lub słabo znaną historią XX wieku. Wychodząc od konstatacji, że Polska po komunizmie przypomina człowieka, który w wyniku traumatycznych doświadczeń utracił zdolność autoekspresji oraz umiejętność określania własnego miejsca w świecie, odtwarza Przemysław Dakowicz pierwsze akty niemieckiego i sowieckiego terroru, wymierzonego przede wszystkim w polskie elity kulturalne, społeczne i polityczne.
Eseje zebrane w tomie koncentrują się wokół najbardziej symbolicznych wydarzeń pierwszych miesięcy II wojny światowej, widzianych wszelako przez pryzmat skomplikowanego procesu społeczno-kulturowej inżynierii, trwającego od jesieni 1939 roku do przełomu lat 80. i 90. minionego stulecia. Czytelnik przemierza wraz z narratorem ulice obleganego przez Sowietów Grodna, towarzyszy w ostatniej drodze generałowi Józefowi Olszynie-Wilczyńskiemu oraz kapłanom z katedralnej kapituły w Pelplinie, staje nad zbiorowymi grobami Piaśnicy i Szpęgawska, obserwuje z bliska wyborczą farsę na wschodnich ziemiach II Rzeczypospolitej zagarniętych przez ZSRS.
Opisowi przeszłości towarzyszy tu refleksja nad Polską współczesną, podejmującą – chaotycznie i nie w pełni skutecznie – próbę skonfrontowania się z nieprzepracowaną traumą, zrozumienia doświadczeń minionych dziesięcioleci i zrekonstruowania utraconej zbiorowej pamięci.