Książka jest swoistym vademecum prezentującym najważniejsze zagadnienia i główne kierunki badań nad gatunkami mowy. Przedstawia historię i rozwój dziedziny, podział i ewolucję gatunków wypowiedzi. Rozpoczyna ich szczegółowe omówienie od form literackich, które jako pierwsze zostały poddane refleksji naukowej.

Składa się z dwóch części:

teoretycznej – zawierającej opis polskich teorii z zakresu genologii literackiej;
źródłowej – prezentującej antologię tekstów źródłowych znanych polskich teoretyków literatury.

Dokumentuje i ugruntowuje aktualny status tej dziedziny, a także porządkuje jej znaczny i bardzo różnorodny dorobek. Jest próbą ogarnięcia rozproszonej, w wielu aspektach fragmentarycznej wiedzy o gatunkach, ich klasyfikacji oraz charakterystyce. Umożliwia perspektywiczny ogląd tego, co już zostało zrobione w tej materii, a co jeszcze czeka na opracowanie.

Książka przeznaczona jest dla studentów filologii polskiej i kulturoznawstwa, wykładowców, nauczycieli oraz krytyków literackich.